Một nghiên cứu gần đây đã tiết lộ vai trò quan trọng của ánh sáng trong việc điều chỉnh đồng hồ sinh học bên trong cơ thể con người. Đồng hồ sinh học, hay còn gọi là nhịp sinh học (circadian rhythm) ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ, tâm trạng và nhiều chức năng sinh lý khác từ lúc sinh ra cho đến lúc già. Một số bác sĩ lâm sàng hiện nay xem ánh sáng như một phương pháp can thiệp y tế, thậm chí có một bài xã luận rằng các tiêu chuẩn chiếu sáng hiện tại có thể vi phạm lời thề Hippocrates “không gây hại”.
Sự phát triển của công nghệ chiếu sáng
Cho đến hiện tại, bóng đèn chỉ có màu cố định – hoặc là ánh sáng mát (hơi xanh) hoặc ánh sáng ấm (hơi vàng). Việc tùy chỉnh độ sáng còn hạn chế. Những công nghệ như đèn huỳnh quang chỉ có thể bật hoặc tắt. Sự xuất hiện của LED đã tạo ra bước ngoặt trong lĩnh vực chiếu sáng, mang đến sự linh hoạt vượt trội. Đèn LED không chỉ có thể điều chỉnh độ sáng mà còn thay đổi màu sắc đa dạng, đồng thời vẫn duy trì tuổi thọ cao. Đặc biệt, chúng giúp tiết kiệm đến 80% năng lượng so với đèn huỳnh quang, trở thành giải pháp tối ưu trong bối cảnh chi phí năng lượng ngày càng tăng và các cơ sở y tế hướng tới mục tiêu không phát thải carbon.
Ngày nay, các hệ thống LED hiện đại không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn có thể thu thập và truyền dữ liệu, hỗ trợ quản lý tòa nhà trong việc theo dõi mức độ sử dụng, chất lượng không khí cùng nhiều yếu tố vận hành khác.

Lợi ích công nghệ LED trong chiếu sáng Ngày Nay
Hiệu suất vượt trội của chip LED cùng khả năng điều chỉnh độ sáng và bật tắt tức thì mà vẫn duy trì tuổi thọ, giúp tiết kiệm tới 80% năng lượng so với đèn huỳnh quang, đồng thời vẫn đáp ứng hoặc vượt mức chiếu sáng cần thiết.
Trước áp lực chi phí năng lượng tăng và yêu cầu chuyển đổi sang giải pháp không phát thải carbon, nhiều đơn vị y tế nhận thấy khoản đầu tư nâng cấp hệ thống chiếu sáng có thể nhanh chóng được bù đắp bằng số tiền tiết kiệm từ hóa đơn điện.
Các hệ thống chiếu sáng thông minh hiện nay không chỉ cho phép kiểm soát chi tiết 24/7 mà còn phản hồi dữ liệu cho đội ngũ quản lý, biến bóng đèn thành “cổng kết nối” trong hệ thống quản lý tích hợp. Chúng có thể cung cấp thông tin về mức độ sử dụng, chất lượng không khí, độ ẩm, vệ sinh hay bảo trì.
Thiết kế hệ thống chiếu sáng thông minh trong y tế
Một minh chứng rõ ràng là sự hợp tác giữa Helvar, kiến trúc sư JKMM và Bệnh viện Nova (Phần Lan). Ông Antti Lehtinen, đại diện khách hàng, chia sẻ: “Một trong những lợi ích lớn nhất là có được cái nhìn tổng thể ngay lập tức nhờ Helvar Insights. Ví dụ, nếu có sự cố driver, Insights cho biết chính xác vị trí, giúp tiết kiệm hàng giờ tìm kiếm. Nhờ đó, công tác bảo trì của chúng tôi hiệu quả hơn đáng kể, thậm chí xử lý trước khi bệnh nhân hay nhân viên nhận thấy vấn đề.”

Những khoản tiết kiệm về năng lượng và chi phí vận hành rất quan trọng, nhưng yếu tố quan trọng nhất vẫn là con người. Trong lĩnh vực y tế, ngoài chi phí trực tiếp, còn cần tính đến các yếu tố như thời gian hồi phục của bệnh nhân, chi phí thuốc men hay nguy cơ té ngã. Dù các chỉ số KPI “mềm” khó đo lường chính xác, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng thiết kế chiếu sáng – đặc biệt là khả năng điều chỉnh linh hoạt có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhân viên và bệnh nhân. Điều này không chỉ nâng cao năng suất làm việc, cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần, mà còn góp phần giảm đáng kể chi phí liên quan đến tuyển dụng và duy trì đội ngũ nhân sự.
Các loại chiếu sáng nhịp sinh học khác nhau
Nền tảng của mọi hệ thống chiếu sáng nhịp sinh học là công nghệ ánh sáng trắng điều chỉnh được. Các thiết bị này tích hợp nhiều chip LED, cho phép người dùng chuyển đổi linh hoạt giữa ánh sáng “mát, tập trung” và ánh sáng “ấm, thư giãn” phù hợp với từng hoạt động hoặc tâm trạng.
Một ứng dụng phổ biến là chiếu sáng động, được lập trình để tự động thay đổi trong ngày – thường bắt đầu bằng ánh sáng sáng, mát vào buổi sáng và dần chuyển sang ánh sáng ấm hơn vào buổi chiều. Lịch chiếu sáng này có thể đồng bộ với nhịp “mặt trời” tự nhiên hoặc tùy chỉnh cho các môi trường đặc thù như ca làm việc ban đêm. Nghiên cứu đã chứng minh rằng sự thay đổi đơn giản này giúp cải thiện tâm trạng và hiệu suất trong văn phòng, trường học, đặc biệt ở những không gian ít tiếp xúc ánh sáng tự nhiên.
Từ chiếu sáng động, một nhánh chuyên biệt được phát triển để cung cấp mức độ và nhịp điệu sáng – tối theo khuyến nghị khoa học, nhằm hỗ trợ điều hòa chu kỳ sinh học ngày – đêm. Gọi là chiếu sáng nhịp sinh học.
Song song với các giải pháp chiếu sáng môi trường, ngày càng nhiều bệnh viện và cơ sở y tế, đặc biệt là các phòng khám tâm lý tại Bắc Âu, đã áp dụng liệu pháp ánh sáng mạnh (Bright Light Therapy – BLT). Đây là một phương pháp điều trị có mục tiêu, được chứng minh hiệu quả trong hỗ trợ bệnh nhân trầm cảm và các rối loạn liên quan đến tâm trạng.
Chiếu sáng nhịp sinh học trong Y tế
Nhiều nghiên cứu và ứng dụng đã chứng minh hiệu quả của chiếu sáng nhịp sinh học trong chăm sóc sức khỏe. Tại một viện dưỡng lão ở Calgary (Canada), hệ thống này giúp cải thiện giấc ngủ và hạn chế việc dùng thuốc an thần. Một nghiên cứu tại hai viện dưỡng lão khác ghi nhận tỷ lệ té ngã giảm tới 43% khi áp dụng chiếu sáng nhịp sinh học so với chiếu sáng thông thường. Và trong một dự án phục hồi tim mạch, chi phí thuốc của bệnh nhân trong phòng sáng giảm 21% so với phòng tối trong cùng tòa nhà.
Ngay cả ở đơn vị chăm sóc sơ sinh, lợi ích cũng rõ ràng: trẻ sinh non tiếp xúc với chiếu sáng nhịp sinh học tăng cân nhanh hơn và xuất viện sớm hơn so với nhóm ở điều kiện chiếu sáng tiêu chuẩn.

Không chỉ bệnh nhân, đội ngũ y tế cũng được cải thiện. Với nhân viên làm ca đêm, chiếu sáng động giúp ổn định nhịp sinh học, cải thiện tâm trạng, giảm áp lực và tỷ lệ nghỉ việc. Những điều chỉnh đơn giản, như cho phép điều chỉnh độ sáng hoặc dùng đèn ít ánh sáng xanh, đã nâng cao sự hài lòng của nhân viên và giảm lo lắng cho bệnh nhân.
Ngày càng nhiều bệnh viện tích hợp chiếu sáng ngay từ giai đoạn thiết kế để tối ưu hóa hiệu quả cho cả con người và môi trường. Đơn vị Chăm sóc Tích cực tại Bệnh viện Vejle (Đan Mạch) là ví dụ điển hình, nơi Helvar phối hợp cùng đội ngũ y tế để phát triển hệ thống phân vùng, ánh sáng động và điều khiển phù hợp nhu cầu thực tế.
Tiêu chuẩn và tác động của ánh sáng trong y tế
Chiếu sáng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe hiện nay được quản lý bởi nhiều tiêu chuẩn và quy định xây dựng. Trước đây, các tiêu chuẩn chủ yếu tập trung vào hiệu suất thị giác và hiệu quả năng lượng. Tuy nhiên, những quy định mới hơn, như EN 12464-1:2021 áp dụng cho thiết kế văn phòng, đã bắt đầu tính đến cả những ảnh hưởng phi thị giác của ánh sáng. Vì vậy, các nhà quản lý cơ sở y tế không chỉ đứng trước lựa chọn tuân thủ tiêu chuẩn cơ bản, mà còn cần cân nhắc việc áp dụng các nghiên cứu mới nhất về chiếu sáng nhịp sinh học để mang lại kết quả tối ưu cho bệnh nhân và nhân viên.
Kết luận
Ánh sáng – vốn chỉ được xem là công cụ hỗ trợ thị giác và đảm bảo an toàn, nay đã trở thành yếu tố quan trọng trong chăm sóc sức khỏe. Những nghiên cứu mới về tác động của ánh sáng lên nhịp sinh học, cùng với sự phát triển của công nghệ chiếu sáng, mở ra cơ hội để các cơ sở y tế nâng cao chất lượng điều trị và tối ưu năng lượng tiêu thụ. Ánh sáng ngày nay không còn đơn thuần là một bóng đèn, mà trở thành giải pháp toàn diện mang lại lợi ích cho sức khỏe và môi trường.
Bảng điều khiển Helvar 140 TK4
Bảng điều khiển 140 TK4 là thiết bị điều khiển dạng trượt chuyên dụng, được thiết kế cho các ballast điện tử sử dụng tín hiệu điều khiển 1–10 V theo tiêu chuẩn EN-60929.

👆Xem thêm: Bảng điều khiển chiếu sáng Helvar
Tính năng nổi bật:
- Điều khiển được tối đa 50 tăng phô 1–10 V.
- Có thể bật/tắt tối đa 20 tăng phô Helvar HFC/CHFC/sc.
- Lắp đặt đơn giản trong các hộp âm tường tiêu chuẩn UK hoặc DIN.
- Phiên bản hộp đôi có thể lắp tối đa 3 mô-đun TK4 độc lập.
- Công tắc nguồn công suất cao
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp hệ thống chiếu sáng y tế thông minh, tiết kiệm, hãy liên hệ ngay với HDP Việt Nam qua Hotline 0981238866.
Tại Việt Nam, HDP Việt Nam là đối tác phân phối chính thức của Helvar, cung cấp các giải pháp chiếu sáng thông minh cho thị trường trong nước.
Đội ngũ kỹ thuật của HDP Việt Nam sẵn sàng tư vấn và thiết kế giải pháp chiếu sáng tối ưu nhất cho bạn!