Chiếu sáng cho nhà xưởng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định năng suất lao động, an toàn lao động và hiệu quả sử dụng năng lượng. Một thiết kế chiếu sáng hợp lý không chỉ đảm bảo ánh sáng đủ cho các hoạt động sản xuất mà còn giảm mệt mỏi cho công nhân, nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa chi phí vận hành.
Tầm quan trọng của chiếu sáng cho nhà xưởng
Chiếu sáng nhà xưởng không đơn giản chỉ là lắp đèn và bật sáng. Các môi trường nhà xưởng bao gồm lắp ráp, kiểm tra sản phẩm và vận hành máy móc. Việc bố trí ánh sáng hợp lý ảnh hưởng trực tiếp đến:
- Hiệu quả làm việc của công nhân: Ánh sáng quá yếu hoặc quá chói có thể gây mỏi mắt, giảm khả năng tập trung và tăng nguy cơ sai sót trong sản xuất.
- An toàn lao động: Các khu vực nguy hiểm cần ánh sáng tốt để giảm nguy cơ tai nạn.
- Chất lượng sản phẩm: Trong các dây chuyền sản xuất đòi hỏi độ chính xác cao, hệ thống chiếu sáng không đạt chuẩn có thể gây ra lỗi sản phẩm hoặc sai sót trong khâu kiểm soát chất lượng.
- Tiết kiệm năng lượng: Thiết kế chiếu sáng hiệu quả giúp giảm tiêu thụ điện năng mà vẫn đảm bảo đủ ánh sáng cho toàn bộ nhà xưởng.
Do đó, việc tuân thủ tiêu chuẩn chiếu sáng cho nhà xưởng là yếu tố bắt buộc để doanh nghiệp vận hành an toàn và hiệu quả.
Các tiêu chuẩn chiếu sáng cho nhà xưởng phổ biến
Hiện nay, các tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam liên quan đến chiếu sáng nhà xưởng chủ yếu gồm:
1. Tiêu chuẩn TCVN (Việt Nam)
Tại Việt Nam, tiêu chuẩn chiếu sáng hiện hành là TCVN 7114:2008, quy định các chỉ tiêu kỹ thuật như độ chói (glare), độ chiếu sáng (illuminance) và chỉ số hoàn màu (CRI) để tạo ra môi trường làm việc an toàn và phù hợp, nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần cho công nhân.
Một số yêu cầu chính theo TCVN:
- Mức độ chiếu sáng (lux) tùy theo từng loại công việc, ví dụ:
- Độ rọi xung quanh vùng làm việc phải tương ứng với độ rọi ở vùng làm việc và phải đưa ra sự phân bố độ chói hài hòa trong tầm nhìn
- Độ đồng đều: mức độ đồng đều của độ rọi vùng làm việc không được nhỏ hơn 0.7
- Chỉ số hoàn màu (CRI) ≥ 80, đảm bảo màu sắc vật thể trung thực
2. Tiêu chuẩn EN (Châu Âu)
Một tiêu chuẩn quan trọng tại châu Âu là EN 12464-1. Tiêu chuẩn này đưa ra các khuyến nghị về thiết kế chiếu sáng nhằm đảm bảo con người có thể làm việc hiệu quả, chính xác và thoải mái trong các môi trường làm việc trong nhà.
Dưới đây là bảng các yêu cầu chiếu sáng theo EN 12464-1:
| Khu vực hoạt động | Em (lx) | Uₒ | Ra | UGR | Nhiệt độ màu (K) |
|---|---|---|---|---|---|
| Chiếu sáng tổng quát | 500–750 | 0.6 | 90 | 19 | 4000–5000 K |
| Khám và điều trị | 1000–1500 | 0.7 | 90 | 19 | 4000–5000 K |
Chú thích:
- Em (lx): Độ chiếu sáng trung bình tại mặt phẳng làm việc
- Uₒ: Tỷ lệ đồng đều của độ chiếu sáng
- Ra: Chỉ số hoàn màu (Color Rendering Index)
- UGR: Chỉ số chói lóa đồng đều (Unified Glare Rating)
Yêu cầu nổi bật:
- Đảm bảo phân bố ánh sáng đồng đều trên bề mặt làm việc.
- Ngăn chói lóa trực tiếp và phản xạ.
- Mức lux khuyến nghị theo loại công việc
3. Tiêu chuẩn ISO (Quốc tế)
Tiêu chuẩn ISO 8995 / CIE S 008 quy định các yêu cầu chiếu sáng trong môi trường công nghiệp và thương mại.
Những điểm nổi bật khi áp dụng ISO cho chiếu sáng nhà xưởng:
- Đảm bảo sức khỏe và an toàn lao động: Hệ thống chiếu sáng phù hợp giúp giảm mỏi mắt, hạn chế căng thẳng và phòng ngừa tai nạn.
- Kết hợp ánh sáng tự nhiên và nhân tạo: Khuyến nghị tận dụng ánh sáng ban ngày cùng với chiếu sáng nhân tạo để tiết kiệm năng lượng và tạo môi trường làm việc thoải mái.
- Nâng cao hiệu quả năng lượng: Khuyến khích sử dụng đèn LED, cảm biến ánh sáng và thiết kế chiếu sáng thông minh nhằm giảm tiêu thụ điện.
Việc tuân thủ tiêu chuẩn ISO không chỉ giúp doanh nghiệp tạo ra môi trường làm việc an toàn và thân thiện, mà còn góp phần tối ưu chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Nguyên tắc thiết kế chiếu sáng cho nhà xưởng
Khi thiết kế chiếu sáng cho nhà xưởng, cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau để đảm bảo hiệu quả, an toàn và tiết kiệm năng lượng:
1. Xác định loại hình sản xuất và nhu cầu ánh sáng
- Trước tiên, cần xác định loại hình sản xuất và mức độ chiếu sáng phù hợp với từng khu vực:
- Nhà xưởng cơ khí, lắp ráp: yêu cầu độ chiếu sáng cao, khoảng 500–1000 lux.
- Khu vực kho, lưu trữ hàng hóa: chiếu sáng vừa phải, 100–300 lux.
- Khu vực văn phòng, kiểm tra chất lượng: mức chiếu sáng 300–500 lux để đảm bảo quan sát rõ ràng và giảm mỏi mắt.
2. Bố trí ánh sáng đồng đều
- Sử dụng hệ số đồng đều ≥ 0.7 để tránh hiện tượng bóng tối và chói mắt.
- Bố trí đèn theo hàng dọc hoặc lưới tùy theo diện tích và hình dạng nhà xưởng, đảm bảo ánh sáng phủ đều toàn bộ mặt sàn.
3. Lựa chọn loại đèn phù hợp
- LED công nghiệp: tiết kiệm điện, tuổi thọ cao, chỉ số hoàn màu CRI ≥ 80.
- Đèn huỳnh quang: dễ thay thế, chi phí thấp, nhưng tuổi thọ ngắn hơn LED.
- Đèn high-bay: phù hợp với nhà xưởng có chiều cao từ 6–12 m, đảm bảo ánh sáng mạnh và phủ rộng.
4. Kiểm soát độ chói
- Sử dụng tấm phản quang hoặc chụp đèn để giảm ánh sáng trực tiếp chiếu vào mắt.
- Tránh bố trí đèn đối diện cửa sổ, hạn chế sự chênh lệch ánh sáng giữa các khu vực và giảm chói mắt.
5. Tận dụng ánh sáng tự nhiên
- Thiết kế cửa sổ, mái lấy sáng để tận dụng ánh sáng tự nhiên, giảm chi phí điện năng.
- Sử dụng kính lấy sáng hoặc tấm polycarbonate chống chói để vừa đảm bảo độ sáng vừa tránh lóa.
6. Chiếu sáng khẩn cấp
- Nhà xưởng cần bố trí đèn chiếu sáng sự cố để đảm bảo an toàn khi mất điện.
- Chiếu sáng khẩn cấp phải đạt ≥ 1 lux trên mặt sàn đường thoát hiểm, đảm bảo công nhân có thể di chuyển an toàn.
7. Tiết kiệm năng lượng
- Lắp cảm biến ánh sáng và chuyển động để tự động điều chỉnh, giảm điện năng khi không cần thiết.
- Sử dụng đèn LED công suất phù hợp với diện tích và nhu cầu thực tế của từng khu vực, tránh lãng phí điện năng.
Cảm biến Helvar – 322D2 High Bay
Cảm biến Helvar 322D2 High Bay Là thiết bị cảm biến đa năng đạt chuẩn DALI-2, thiết kế chống bụi và nước (IP65), phù hợp cho các ứng dụng trần cao như nhà kho, nhà xưởng và khu công nghiệp.
Tính năng nổi bật
- Hiệu suất phát hiện vượt trội nhờ độ nhạy cao và khả năng bao phủ đa hướng.
- Tối ưu cho các ứng dụng lắp đặt ở trần nhà rất cao
- Thiết kế đạt chuẩn IP65 – chống bụi và chống nước tuyệt đối.
- Hỗ trợ chức năng tắt đèn theo ánh sáng môi trường, lập trình được trên hệ Lighting Router.
- Tích hợp dễ dàng vào mạng điều khiển DALI của Helvar.
Sản phẩm này là lựa chọn lý tưởng để tối ưu hóa chiếu sáng, nâng cao năng suất, giảm chi phí vận hành và đảm bảo an toàn cho công nhân trong nhà xưởng.
HDP Việt Nam – Đối tác chính của Helvar tại Việt Nam
Nếu bạn đang tìm kiếm cảm biến chuyển động cho hệ thống chiếu sáng, giải pháp điều khiển chiếu sáng tiết kiệm, thông minh cho doanh nghiệp, hãy liên hệ ngay với HDP Việt Nam qua Hotline 0981238866.
Tại Việt Nam, HDP Việt Nam là đối tác phân phối chính thức của Helvar, cung cấp các giải pháp chiếu sáng thông minh cho thị trường trong nước.
Đội ngũ kỹ thuật của HDP Việt Nam sẵn sàng tư vấn và thiết kế giải pháp chiếu sáng tối ưu nhất cho bạn!